ADHD-blog: uit de ADHD-freeze, in beweging komen
Eindhoven, augustus 2025 | Door: Emma Vogelaar
Lieve lezer,
Een tijdje geleden nam ik met een goede vriendin een filmpje op over de 2 moods van ADHD. Grappig bedoeld en we hebben veel plezier gehad tijdens het opnemen (vooral om het gastoptreden van Geralt de roze flamingo). (De reel terugkijken kan hier - maar niet vergeten terug te komen bij deze mail;) Tegelijkertijd laat het iets zien waar heel veel ADHD'ers mee worstelen: Het óf aan, óf uit staan. Moeilijk balans kunnen vinden. De 'motor' niet aankrijgen, of juist niet uit krijgen.
Wat zijn die 2 ADHD-moods?
Mood 1:
Ik kan de hele wereld aan en eventueel veroveren
Ik multitask als een gefilpte straatmuzikant die tegelijkertijd drums, accordeon en fluit speelt
Ik ga dóór en snél en alles is TOP !!!
Mood 2:
Een overweldigend gevoel alsof je een marathon hebt gerend, óf nog moet gaan rennen zonder daarvoor te hebben getraind
Vastzitten in een to-do lijst in je hoofd, die weigert zich tot actie om te zetten
Schuldgevoel en zelfkritiek
Bevriezen door de druk, waarbij “beginnen” als een opgave van het kaliber mount-everest voelt.
In de reacties werd gevraagd hoe je dan eigenlijk uit die stand 2 komt.
Very valid question. Want dat kan een moeilijke opgave zijn.
Ik heb hier over nagedacht en volgens mij kun je de aanpak onderverdelen in 2 manieren:
Top-down (cognitief)
Bottom-up (lichaamsgericht)
Ik ga ze hieronder voor je uitleggen.
Top-down
De top-down aanpak wil zeggen: van je hoofd, naar je lichaam. Oftewel; op een cognitieve manier je fysieke en emotionele staat beïnvloeden.
Laten we eens naar ‘stand 2’ kijken vanuit de top-down aanpak.
Cognitief gezien is het probleem: overweldiging door een gebrek aan overzicht en prioriteiten. Je hebt het gevoel dat er zoveel te doen is dat je niet meer weet waar of hoe je zou moeten beginnen.
Cognitieve oplossing: overzicht creëren.
Maak een lijst van wat er gedaan moet worden (brain dump).
Herschik prioriteiten. Wat móet echt? En wat moet éérst? Wat moet vandaag? Eventueel nummeren.
Verdeel de taken in kleinere stappen. Wat is de allereerste stap van deze taak? En wat komt daarna?
Begin met de kleinste stap et voilà, je bent in beweging! The rest will follow!
Bottom-up
Deze aanpak werkt juist vanuit het lichaamsgerichte perspectief. Bij een bottom-up aanpak werk je met het lichaam om je emotionele/ mentale welzijn te beïnvloeden. Dit kan een krachtige manier zijn wanneer je merkt fysiek vast te zitten in een freeze-reactie.
ADHD freeze kan eruit zien als: niet van de bank afkomen, urenlang scrollen, voor pampus liggen, iets doen waar je helemaal niet mee bezig moet zijn, zoned out zijn, etc.
Hoe kom je hieruit op de bottom-up manier?
Beweging introduceren. Kijk of je op kleine manieren beweging kan creëren in je lichaam. Rol je schouders naar achteren, ga anders zitten, sta op. De truc is om niks van jezelf te verwachten behalve die éne kleine eerste beweging. En dan de volgende, stapje voor stapje.
Bewust ademhalen: word je bewust van je ademhaling, voel hoe die door je lichaam stroomt, adem een aantal keer wat dieper in- en uit. Kom uit je hoofd, terug in je lichaam.
Betrek je zintuigen; zet een lekker kopje thee, ruik aan een fijne geur, zet prettige muziek op. Zo maak je jezelf wakker en kom je weer in de gezonde actieve modus.
Algemene tip:
De innerlijke criticus en de freeze-modus gaan vaak hand in hand. De stem die jou de grond in boort omdat je 'niet productief genoeg' zou zijn (onzin!), en je vervolgens nog meer verlamt.
Wat te zeggen wanneer de inner critic actief wordt: "Ik weet dat je me probeert te helpen, maar het helpt me juist om lief voor mezelf te zijn" "Ik geef mijn lichaam de rust waar het om vraagt” "Ik ben goed zoals ik ben, dit is maar een momentopname, ik ben meer dan dit moment” "Met elke uitademing laat ik spanning en zelfkritiek los”
Mijn laatste tip - misschien wel de beste wanneer het op ADHD aankomt - is deze:
Maak het leuk.
Dit is zo simpel en toch zo effectief. Omdat het heel persoonlijk is hoe je dit doet, zal ik er in deze mail niet verder op ingaan. Mocht je er benieuwd naar zijn kan ik eventueel in individuele coaching met je meekijken.
Want ja: Ik bied sinds kort individuele ADHD-coaching (ook geschikt voor AuDHD’ers), waarbij ik individueel met je meekijk in waar je tegenaan loopt. Bijvoorbeeld hoe je taken als de was doen, opruimen, studeren, administratie (gaap) leuker maakt. Waardoor het ineens lukt om er gewoon aan te beginnen!
Meer over mijn individuele aanbod lees je hier.
Als er dieper liggende patronen zijn waardoor je telkens overweldigd raakt, je zenuwstelsel in standje onveilig staat of je alsmaar in verlammende zelfkritiek belandt, kan 1-op-1 therapie mogelijk helpend voor je zijn. Ook dat is bij mij mogelijk, ik werk o.a. met de polyvagaaltheorie (het zenuwstelsel), emotiegerichte therapie, mindfulness/ meditatie, innerlijke delen en EMDR.
Voel je vrij om me een berichtje te sturen. Ik denk graag mee of en op welke manier ik je zou kunnen helpen.
Ook als je vragen of reacties hebt naar aanleiding van deze mail, laat het gerust weten. Vind ik superleuk!
Liefs van mij en een sassy flamingo-zwaai van Geralt, en tot de volgende emmagine writings!
